उन्हाळा अगदी तेजस्वी होता. जंगलातली झाडं सुकत चालली होती, पण हवामान उबदार आणि ऊनसावल्या खेळत असल्यामुळे प्राणी मजेत होते. हरणं, ससे, माकडं, आणि इतर सर्व प्राणी दुपारी झोप घेत आणि संध्याकाळी खेळत. कुणालाही काळजी नव्हती की पुढे काय होणार आहे.
या सगळ्या गोंधळात मात्र एक छोटी खारूताई वेगळीच वागत होती. ती दिवसभर झाडांवर चढत असे, वेगवेगळ्या फळांची, बिया, सुका खाऊ गोळा करत असे. ती प्रत्येक गोष्ट काळजीपूर्वक एका कोरड्या झाडाच्या ढोलीत साठवत होती. इतर प्राणी तिला पाहून हसत: “खारूताई, इतक्या उन्हात काय करतेस? ये, आपण खेळू!”
खारूताई मात्र गोड हसत असे आणि म्हणत असे, “उन्हाळा कायमचा नाही राहणार. लवकरच पावसाळा येईल, तेव्हा अन्न मिळेलच असं नाही.” पण कोणी तिचं ऐकत नव्हतं. माकडं झाडांवरून उड्या मारत होती, ससे मोकळ्या कुरणात उड्या घेत होते आणि वाघ-सिंहसुद्धा सावलीत झोपून राहायचे.
काही आठवड्यांनंतर आकाशात काळे ढग जमायला लागले. वाऱ्याचा वेग वाढला आणि अचानक एक दिवस पावसाचा जोरदार लोंढा आला. पहिल्याच दिवशी जंगलात चिखल झाला, झाडांवरील फळं पडून सडायला लागली आणि खेळणं थांबलं.
पावसाळा सुरू झाल्यावर अन्न मिळवणं कठीण झालं. ससे, माकडं, आणि इतर लहान प्राणी चिंतेत पडले. त्यांच्या रोजच्या उपभोगात अडथळा येऊ लागला. कुठे अन्न नाही, कुठे राहायला कोरडं ठिकाण नाही. त्यांची मजा आता उपासमारीत बदलली.
त्या वेळी सर्वांनी खारूताईची आठवण केलं. काही प्राणी तिच्याकडे आले आणि विचारलं, “तुझ्याकडे अन्न आहे का? आमचं काहीच उरलेलं नाही.” खारूताईने आपल्या साठवलेल्या अन्नातून थोडं थोडं प्रत्येकाला दिलं. तिचा खजिना फार मोठा नव्हता, पण तिचं मन मोठं होतं.
खारूताईचं शहाणपण आता सर्वांना पटलं. जेव्हा इतर मजा करत होते, तेव्हा ती मेहनत करत होती. आता त्या मेहनतीमुळे ती आणि तिचे मित्र सुरक्षित होते. सर्वांनी तिचं खूप कौतुक केलं आणि तिला मनापासून धन्यवाद दिले.
पावसाळा संपल्यावर सर्वांनी ठरवलं की पुढच्या वेळी आपणसुद्धा वेळेची किंमत ओळखू. खारूताई फक्त अन्नसाठा करूनच नाही, तर एक मोठा धडा शिकवून गेली होती. मेहनत, शिस्त आणि पूर्वतयारी या गोष्टी आयुष्यात कधीही वाया जात नाहीत.
त्या दिवसापासून जंगलात सगळे प्राणी वेळेवर काम करू लागले. आणि खारूताईचं नाव झालं “शहाणी खारूताई”, जिला सगळे प्रेमानं आणि आदरानं पाहू लागले. कारण तिनं केवळ स्वतःसाठीच नाही, तर सगळ्यांसाठी विचार केला होता.
