मिंटी ही एक छोटीशी, मेहनती आणि हुशार मुंगी होती. ती जंगलातल्या एका उंच, हिरव्या झाडावर राहायची. त्या झाडाच्या एका फांदीखालच्या पोकळीत तिनं आपलं छोटंसं घरटं बांधलं होतं. मिंटीचं आयुष्य साधं होतं, पण त्या झाडाशी तिचं खास नातं होतं. झाड तिला सावली द्यायचं, पावसापासून रक्षण करायचं आणि त्याच्या फुलं-फळांमुळे तिला कधीच उपाशी राहावं लागलं नाही. जणू झाड तिचा खरा मित्रच होता, जो वाऱ्याच्या झुळुकीत तिच्याशी गप्पा मारायचा.
दररोज सकाळी मिंटी आपल्या बहिणींना घेऊन अन्न शोधायला निघायची. झाडावरच्या रसाळ फुलांचा मध, छोटे कीटक आणि फळांचे तुकडे गोळा करायची. संध्याकाळी परत येऊन ती झाडाच्या फांद्यांवर बसून विश्रांती घ्यायची. ती झाडाला सांगायची, “तुझ्यामुळे मला कधीच कसली कमतरता भासत नाही.” आणि झाडाच्या पानांचा सळसळणारा आवाज तिला जणू उत्तर देत होता.
एका दिवशी जंगलात काहीतरी विचित्र घडायला लागलं. मोठ्या गाड्या, करवती आणि माणसं जंगलात आली. त्यांनी झाडं कापायला सुरुवात केली. पक्षी घाबरून उडून गेले, ससे आणि हरिण पळाले, आणि जंगलात एकच गोंधळ उडाला. मिंटी आपल्या फांदीवरून हे सगळं पाहत होती. तिच्या मनात भीती दाटली. ती झाडाजवळ धावत गेली आणि म्हणाली, “माझ्या मित्रा, तुलाही कापतील का?” झाडाच्या पानांचा आवाज काळजीचा होता, पण तो काहीच बोलला नाही.
मिंटीला वाटलं, आपलं घर आणि मित्र वाचवायलाच हवं. ती एकटी काही करू शकत नव्हती, पण तिनं ठरवलं की सगळ्यांना एकत्र आणायचं. तिनं जंगलातल्या सर्व प्राण्यांना बोलावलं – पक्षी, उंदीर, खार, फुलपाखरं, आणि अगदी छोटे किडेही. ती म्हणाली, “हे झाड फक्त माझं घर नाही, तर तुमच्या सगळ्यांचा आधार आहे. याच्या फळांवर पक्षी जगतात, सावलीत खारी खेळतात, आणि फुलांवर फुलपाखरं नाचतात. आपण सगळे मिळून हे झाड वाचवूया!”
सगळ्यांनी मिंटीचं ऐकलं आणि एक युक्ती बनवली. उंदीरांनी झाडाखालच्या मातीत छोटे गड्डे खणले आणि त्यात वाळलेली पानं टाकली, जेणेकरून माणसांना वाटेल की इथे साप आहेत. पक्ष्यांनी आकाशातून कर्कश आवाज करून माणसांना घाबरवायला सुरुवात केली. खारींनी करवतींच्या दांड्यांवर चढून त्या खाली पाडल्या. मिंटी आणि तिच्या मुंगी मित्रांनी माणसांच्या पायांवर चढून त्यांना चावायला सुरुवात केली. माणसं भेदरली आणि तिथून पळून गेली.
पण मिंटीला माहीत होतं की हे पुरेसं नाही. त्या रात्री तिनं सगळ्या प्राण्यांना पुन्हा एकत्र केलं. त्यांनी मिळून एक लाकडी फलक तयार केला. त्यावर लिहिलं, “या झाडावर हजारो प्राण्यांचं घर आहे. कृपया हे झाड वाचवा.” दुसऱ्या दिवशी जेव्हा माणसं परत आली, त्यांच्यासोबत जंगल रक्षक अधिकारीही होते. त्यांनी तो फलक वाचला आणि झाडाला ‘संरक्षित’ म्हणून घोषित केलं. झाडाभोवती कुंपण घातलं गेलं, आणि कोणीही पुन्हा तिथे कापणीला आलं नाही.
त्या रात्री वारा सळसळला, आणि मिंटीला झाडाचा मधुर आवाज ऐकू आला, “धन्यवाद, माझ्या छोट्या मित्रा.” मिंटी हसली आणि आपल्या बहिणींना मिठी मारून झाडाच्या कुशीत झोपली. जंगलातल्या सगळ्या प्राण्यांनी एक गोष्ट शिकली – एक छोटासा जीवसुद्धा एकत्र येऊन मोठा बदल घडवू शकतो.
मिंटीच्या गोष्टीतून आपल्याला शिकायला मिळतं की, आपलं घर, निसर्ग आणि मित्र यांच्यासाठी लढायला कधीही कमी पडू नये. एक छोटी मुंगी जरी असली, तरी तिच्या धाडसानं आणि एकजुटीच्या बळावर तिनं आपलं जंगल वाचवलं. आपणही आपल्या आजूबाजूच्या निसर्गाचं रक्षण करू शकतो, जर आपण एकत्र आलो आणि हिम्मत दाखवली तर!
